ว่าด้วยเรื่อง "ยา" ของผู้สูงวัย ที่พออายุเพิ่มขึ้นก็มักมีปัญหาสุขภาพหลายด้าน สารพัดโรคภัยไข้เจ็บตามมา เมื่อเป็นแล้วต้องรีบรักษาอย่างทันท่วงที "ยา" จึงเปรียบเสมือนของคู่กายที่ต้องพกติดตัว หรือบางท่านต้องกินเป็นประจำเนื่องจากมีโรคประจำตัว แต่เนื่องจากร่างกายที่เสื่อมลงตามวัย การดูดซึมยาลดลง เมื่อการกระจายตัวจากยาที่กินเข้าไปไม่ค่อยดี ก็อาจพบปริมาณยาที่ค้าง มีความเสี่ยงที่ร่างกายของท่านจะได้รับยาเกินความจำเป็น ดังนั้นเพื่อป้องกันการเกิดผลข้างเคียงหรืออันตรายจากยา ผู้ดูแลจึงไม่ควรมองข้าม มาให้ความสำคัญไปพร้อม ๆ กันดีกว่าค่ะ 
ข้อควรรู้เมื่อผู้สูงวัยต้องกินยา
เพื่อให้ท่านสามารถใช้ยาได้ถูกโรค ถูกคน ถูกวิธี ถูกขนาด และถูกเวลา แนะนำให้ผู้ดูแลหรือลูกหลานเป็นคนจัดยาให้ สิ่งที่สำคัญ คือ ต้องอ่านฉลากยาให้ครบและถี่ถ้วน หมั่นตรวจดูวันหมดอายุ กินยาให้ตรงตามแพทย์สั่ง พร้อมติดตามการรักษาจากแพทย์อย่างสม่ำเสมอ และไม่ควรซื้อยามากินเองค่ะ
ปัญหาที่มักพบในการกินยาของผู้สูงวัย
1. ซื้อยามากินเอง หรือซื้อตามคำแนะนำของคนใกล้ตัว
2. เอายาของคนใกล้ตัวมากิน เพราะท่านไปเล่าอาการป่วยให้ฟังแล้วพบว่ามีอาการใกล้เคียงหรือคล้ายกัน ทำให้คนในบ้าน ญาติสนิท มิตรสหาย หวังดีเลยเอายามาให้กิน
3. ปรับขนาดยาหรือหยุดยาเอง เช่น เชื่อว่ากินยามากแล้วจะหายเร็ว เลยเพิ่มขนาดยาเอง หรือเชื่อว่ากินยาเยอะไม่ดี เลยหยุดยาเองเมื่ออาการดีขึ้น
4. กินยาไม่ตรงเวลา เช่น ยาก่อนอาหาร ควรกินก่อนอย่างน้อย 30 นาที หรือยาหลังอาหาร สามารถกินหลังอาหารได้ทันทีโดยไม่แตกต่างจากการกินหลังอาหาร 15 นาที
5. เก็บรักษายาไม่ถูกวิธี อาจส่งผลให้ยาเสื่อมคุณภาพได้ เช่น ผู้สูงวัยบางท่านไม่ทราบว่ายาประเภทไหนบ้างควรเก็บให้พ้นแสง และประเภทไหนควรเก็บที่อุณหภูมิห้องหรือในตู้เย็น และไม่ควรแกะเม็ดยาออกจากแผงยาหรือจากห่อฟรอยด์มาเตรียมไว้ข้างนอกเป็นจำนวนมาก ซึ่งอาจทำให้ยาเสื่อมประสิทธิภาพได้
6. กินหลายยา รักษาหลายโรค สำหรับผู้สูงวัยบางท่านที่มีโรคประจำตัวหลายโรคจำเป็นต้องไปพบแพทย์หลายท่าน โดยไม่มีแพทย์ช่วยดูภาพรวมให้ว่า ยาทั้งหมดที่ได้รับมานั้นจะมีปฏิกิริยาต่อกันหรือยาออกฤทธิ์ตีกันหรือไม่ ซึ่งอาจทำให้เกิดผลข้างเคียงตามมา และรักษาโรคไม่ได้ผลเท่าที่ควรจะเป็นค่ะ
7. ลืมกินยาที่ต้องกินเป็นประจำ เช่น เมื่อลืมกินยาตามที่แพทย์สั่ง ผู้สูงวัยบางท่านก็จะรวมไปกินเป็นมื้อเดียวกันในรอบถัดไปแทน ซึ่งการกินยาแบบนี้อาจส่งผลเสียหรือเกิดอันตรายได้
เคล็ดลับป้องกันการลืมกินยาให้กับผู้สูงวัย
จัดยาใส่กล่องหรือตลับใส่ยาเป็นเซ็ตๆ โดยอาจจะแบ่งเป็น ยาก่อนอาหาร/หลังอาหาร หรือแบ่งเป็นมื้อๆ เช่น เช้า กลางวัน หรือก่อนนอน แต่ไม่แนะนำให้แบ่งยาออกมาเตรียมไว้ล่วงหน้าครั้งละมาก ๆ ซึ่งถ้าเป็นยาที่บรรจุอยู่ในแผง แนะนำให้ตัดแผงยาตามเม็ด และแกะเม็ดยาออกจากแผงเมื่อถึงเวลากินเท่านั้น เนื่องจากยาบางประเภทอาจไวต่อแสง อากาศ หรือความชื้น อาจทำให้ยาเสื่อมประสิทธิภาพได้
ตั้งนาฬิกาปลุกเตือนให้เป็นเวลา เพื่อผู้สูงวัยจะได้ไม่ลืมเมื่อถึงเวลากินยาของท่าน
เมื่อลืมกินยาควรทำอย่างไร
หลังได้รับการจ่ายยาควรปรึกษาแพทย์หรือเภสัชกรว่าต้องปฏิบัติตัวอย่างไรหากลืมกินยา เนื่องจากยาบางประเภทให้กินทันทีที่นึกได้ แต่ยาบางประเภทอาจจะต้องรอเพื่อกินในมื้อถัดไป
สุดท้ายนี้เพื่อลดปัญหาผลข้างเคียงจากการใช้ยาของผู้สูงวัย แนะนำว่ายาทุกตัวที่ท่านกินควรอยู่ภายใต้การดูแลจากแพทย์ เพื่อลูกหลานรวมถึงตัวผู้สูงวัยเองจะได้รับคำแนะนำในการกินยาอย่างเหมาะสมนั่นเองค่ะ
รวบรวมข้อมูลจากรวบรวมข้อมูลจาก โรงพยาบาลบำรุงราษฎร์ , โรงพยาบาลนครธน และ สสส.
