ว่าด้วยเรื่อง ‘โรครองช้ำ’ ของผู้สูงวัยที่คุณรัก เมื่ออายุท่านมากขึ้น กล้ามเนื้อ กระดูก และข้อต่อบริเวณเท้าก็ไม่ต่างจากอวัยวะส่วนอื่นๆ ของร่างกายที่เสื่อมลงตามวัย อาจส่งผลทำให้เกิดอาการเจ็บในตำแหน่งต่างๆ ของเท้า และส้นเท้าได้ อย่าง ‘โรครองช้ำ’ ที่มักจะมีอาการเจ็บส้นเท้าจนลามไปทั่วฝ่าเท้า จนเป็นอุปสรรคต่อการใช้ชีวิตประจำวันของผู้สูงวัย ทำให้ท่านเดินเหินไม่สะดวกหรือเดินได้ช้าลง พาลทำให้ท่านไม่อยากไปข้างนอกหรือทำกิจกรรมกับลูกหลานอย่างที่เคย และหากปล่อยไว้คงไม่ดีแน่ค่ะ ด้วยความห่วงใย #Certainty จะชวนทุกคนไปทำความเข้าใจกับอาการนี้ พร้อมวิธีดูแลผู้สูงอายุหรือท่านไหนที่เป็น ‘โรครองช้ำ’
โรครองช้ำ หรือ โรคพังผืดเท้าอักเสบ
คือ ภาวะหรืออาการที่มีจุดปวดบนส้นเท้า ฝ่าเท้า ซึ่งเอ็นที่เป็นตัวยึดระหว่างส้นเท้าและกระดูกนิ้วเท้าเกิดการอักเสบ หรือการฉีดขาดของผังพืดบริเวณฝ่าเท้า ที่สัมพันธ์กับการเดินลงน้ำหนักของเท้า โดยปัจจัยที่ทำให้เกิดโรครองช้ำมีอยู่หลายอย่าง ไม่ว่าจะจากพฤติกรรมการใช้ชีวิตแบบผิดๆ ที่ทำร้ายสุขภาพเท้าโดยไม่รู้ตัว หรือมีโครงสร้างของสรีระเท้าที่เอื้อต่อการเกิดโรค และการเป็นโรคบางอย่าง
ลักษณะอาการของ ‘โรครองช้ำ’
อาการที่มักพบบ่อย คือมีอาการปวดบริเวณส้นเท้าหรือส่วนโค้งใกล้กับส้นเท้า โดยอาการจะเจ็บเหมือนกับมีของแหลมมาทิ่ม ซึ่งอาการเจ็บจะเป็นมากช่วงหลังตื่นนอนตอนเช้าเมื่อก้าวเท้า โดยอาการมักจะเป็นๆ หายๆ และเป็นมากขึ้นตามลักษณะของการใช้งานของแต่ละคน
บุคคลกลุ่มไหนบ้างที่เป็นกลุ่มเสี่ยง ‘โรครองช้ำ’
- ผู้สูงอายุ ซึ่งพบได้บ่อยในเพศหญิง
- ผู้หญิงที่ใส่รองเท้าส้นสูงเป็นประจำ
- ผู้ที่มีน้ำหนักตัวมากเกินไป เพราะน้ำหนักที่เพิ่มมากขึ้นอาจทำให้เกิดพังผืดใต้ฝ่าเท้าอักเสบได้
- ผู้ที่มีอาชีพที่ต้องยืนหรือเดินมาก ติดต่อกันนานหลายชั่วโมง
- ผู้ที่เป็นโรคเบาหวาน โรคข้ออักเสบเรื้อรัง
- ผู้ที่มีฝ่าเท้าแบน หรือส่วนโค้งของเท้ามากผิดปกติ
- ผู้ที่ใส่รองเท้าที่ไม่ได้มาตรฐาน เช่น ใส่รองเท้าพื้นแข็ง หรือพื้นบางเป็นประจำ
ทริคการดูแลตนเองในเบื้องต้นเมื่อมีอาการของ ‘โรครองช้ำ’
- หลีกเลี่ยงกิจกรรมที่ต้องใช้เท้านาน ๆ
- พยายามควบคุมน้ำหนักตัวไม่ให้มากเกินไป
- ประคบด้วยความร้อนหรือความเย็น เพื่อรักษาการอักเสบของเอ็น โดยอาจใช้ยานวด หรือผ้าพันที่ฝ่าเท้าและส้นเท้า
- สวมรองเท้าที่ได้มาตรฐาน มีส้นนิ่มขณะออกกำลังกาย โดยใช้แผ่นรองเสริมอุ้งเท้า
- ออกกำลังกายด้วยการยืดกล้ามเนื้อน่อง และยืดพังผืดใต้ฝ่าเท้าเป็นประจำ
ท่าบริหารยืดเอ็นร้อยหวายและพังผืดใต้ฝ่าเท้า
- ท่าที่ 1 นั่งเหยียดขาข้างหนึ่งไปข้างหน้า โดยใช้ผ้าคล้องที่ปลายเท้าไว้ แล้วดึงเข้าหาตัว จนรู้สึกว่าน่องด้านหลังตึงให้ยืดค้างไว้ 15-20 วินาที/ครั้ง ทำ 5-10 ครั้ง
- ท่าที่ 2 นั่งวางฝ่าเท้าบนขวดน้ำหรือลูกเทนนิส จากนั้นคลึงไปมาใต้ฝ่าเท้า จนรู้สึกว่าพังผืดใต้ฝ่าเท้าคลายตัว
ทั้งนี้ในการดูแลตนเองและท่าออกกำลังกายต่างๆ ควรได้รับการปรึกษาจากแพทย์เฉพาะทางโดยตรง และเข้ารับการรักษาอย่างตรงจุดก่อนที่จะเป็นเรื้อรังกันนะคะ และหากคุณหรือผู้สูงอายุมีปัญหาเรื่องปัสสาวะ อย่าลืมให้ท่านสวมใส่กางเกงซึมซับที่สวมใส่ง่าย ซึมซับดี แห้งสบาย กระชับ ผิวสัมผัสนุ่ม เพื่อให้ท่านพร้อมสำหรับการออกไปทำกิจกรรมหรือท่องเที่ยวกับลูกหลานได้อย่างมีความสุข
ขอบคุณข้อมูลจาก โรงพยาบาลนครธน, โรงพยาบาลศิริราช ปิยมหาราชการุณย์ และโรงพยาบาลเปาโล
