ร่างกายของคนเราประกอบด้วยน้ำมากถึง 60% - 70% และในแต่ละวันร่างกายก็จะมีการสูญเสียน้ำไปบ้าง จึงต้องดื่มน้ำให้เพียงพอเพื่อชดเชยน้ำที่เสียไป ซึ่งช่วงฤดูร้อนที่อุณหภูมิค่อนข้างสูงตลอดวันยิ่งอาจทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำมากกว่าปกติจนเสี่ยงต่อ “ภาวะขาดน้ำ” โดยเฉพาะผู้สูงวัยที่ความเสื่อมของร่างกายทำให้ดื่มน้ำน้อยลง การตอบสนองต่อความกระหายน้ำก็ลดลง บางท่านก็มีปัญหาในการกลั้นปัสสาวะ ปัสสาวะบ่อยผิดปกติ ปัจจัยต่างๆ เหล่านี้อาจทำให้ท่านเสี่ยงต่อ “ภาวะขาดน้ำ” ได้มากขึ้น ซึ่งหากเกิดภาวะนี้แล้ว ร่างกายมักจะไม่แสดงอาการเริ่มต้นอย่างชัดเจน แต่มักจะสังเกตได้เมื่ออาการรุนแรง ซึ่งอาจอันตรายต่อชีวิตได้ แล้วจะสังเกตอย่างไรให้รู้เท่าทัน ตาม #Certainty ไปทำความรู้จักกับภาวะนี้กันเลยค่ะ
💧ภาวะขาดน้ำ (Dehydration) คือ💧
ภาวะที่ร่างกายของเราสูญเสียน้ำออกไปมากกว่าที่ได้รับเข้ามา จึงทำให้มีปริมาณน้ำในร่างกายไม่เพียงพอจนส่งผลต่อระบบไหลเวียนของเหลว และการทำงานของอวัยวะต่างๆ เช่น หัวใจ ไต สมอง ทางเดินอาหาร กล้ามเนื้อ ซึ่งหากปล่อยให้ร่างกายเกิดภาวะขาดน้ำมากเกินไปเป็นเวลานาน อาจเป็นอันตรายถึงชีวิตได้นั่นเอง
💧สาเหตุของภาวะขาดน้ำเกิดจากอะไรได้บ้าง? 💧
🔹ปัสสาวะบ่อยเกินไป ปัสสาวะมากผิดปกติในผู้ป่วยเบาหวาน ผู้ที่ใช้ยาขับปัสสาวะ ใช้ยาความดันโลหิต รวมถึงผู้ที่ดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก
🔹ดื่มน้ำน้อยเกินไปไม่เพียงพอกับความต้องการของร่างกาย หรือติดนิสัยไม่ค่อยชอบดื่มน้ำ
🔹อยู่ในที่ที่อากาศร้อนเป็นเวลานานๆ
🔹เหงื่อออกมากจากการออกกำลังกายเป็นเวลานาน, เหงื่อออกมากในผู้ที่มีไข้สูง หรือมีภาวะติดเชื้อ
🔹ร่างกายสูญเสียน้ำจากอาการผิดปกติต่างๆ เช่น ผู้ป่วยโรคอาหารเป็นพิษ ที่มีอาการ อาเจียน และท้องเสีย ถ่ายเหลว
💧 สัญญาณเตือนถึงภาวะขาดน้ำ โดยทั่วไปแล้วภาวะขาดน้ำอาจแบ่งออกได้เป็น 2 ระยะ 💧
📌 ภาวะขาดน้ำเริ่มต้นที่มีความรุนแรงระดับปานกลาง ได้แก่
1. กระหายน้ำมาก
2. ปัสสาวะน้อยกว่าปกติ
3. เหงื่อออกน้อย
4. ตาแห้ง ปากแห้ง ผิวแห้ง
5. วิงเวียน ปวดศีรษะ
📌 ภาวะขาดน้ำอย่างรุนแรง ซึ่งหากเช็กแล้วมีอาการเหล่านี้ ควรรีบไปพบแพทย์โดยด่วนที่สุด ได้แก่
1. กระหายน้ำอย่างรุนแรง ท้องเสียรุนแรง อุจจาระเป็นเลือด
2. ปัสสาวะน้อยมาก ปัสสาวะลดลงและมีสีเข้ม หรือไม่มีปัสสาวะ หรือถ้าเข้าขั้นที่ปัสสาวะมีสีแดงหรือสีน้ำตาลเจือปน
3. มีไข้
4. อ่อนเพลีย
5. หัวใจเต้นแรงและเร็ว หายใจหอบและถี่
6. ความดันโลหิตต่ำ ในบางรายอาจช็อก หมดสติ แนะนำให้รีบนำส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุดค่ะ
💧 การดูแลผู้สูงวัยก่อนเกิดภาวะขาดน้ำ 💧
1. กระตุ้นให้ท่านดื่มน้ำอย่างน้อยวันละ 8-12 แก้ว
2. สวมใส่เสื้อผ้าสบายๆ และสามารถระบายความร้อนได้ดี
3. อยู่ในสถานที่ที่มีอากาศถ่ายเทความร้อนได้สะดวก เลี่ยงสถานที่ร้อนอบอ้าว
4. หลีกเลี่ยงการดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ น้ำอัดลมหรือเครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง
5. หากมีอาการวิงเวียนศีรษะ อุณหภูมิในร่างกายร้อนมาก และเหนื่อยผิดปกติ ในขณะทำกิจกรรมหนักๆ หรือออกกำลังกาย ควรให้ท่านหยุดพักทำกิจกรรมนั้นๆ ไปก่อน
ช่วงไหนที่อากาศร้อนอย่าลืมระมัดระวังเรื่องของภาวะขาดน้ำของผู้สูงวัยกันด้วยนะคะ พยายามดูแลให้ท่านดื่มน้ำอย่างเพียงพอเหมาะสมกับสภาพร่างกายและโรคประจำตัว ส่วนท่านไหนที่มีปัญหากลั้นปัสสาวะไม่ได้ จนรบกวนการทำกิจกรรมกับลูก ๆ หลานๆ ควรได้ตัวช่วยดีๆ อย่าง ‘กางเกงซึมซับ’ ที่ซึมซับปัสสาวะได้ดี ผิวสัมผัสนุ่ม สวมใส่ง่าย ใส่สบายได้ทุกวัน เพื่อให้ท่านพร้อมออกไปใช้ชีวิต ทำกิจกรรมร่วมกับลูกหลานหรือเพื่อนฝูงได้อย่างเต็มที่ค่ะ
ขอบคุณข้อมูลจาก โรงพยาบาลเพชรเวช , โรงพยาบาลพญาไท นวมินทร์, โรงพยาบาลเปาโล รังสิต